Περιθωριακά 17

Ο Ηλίας Μέλιος (αριστερά, Καλαμάτα, 1959), ιδρυτικό μέλος της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Αθηνών, και ο Κώστας Ρεούσης (δεξιά, Αθήνα, 1970), ιδρυτής και μοναδικό μέλος της Υπερπραγματικής Φράξιας Λευκω©ίας, στην οδό Ζωοδόχου Πηγής, αριθμός 70, στην Αθήνα (αρχική έδρα της ομάδας, του περιοδικού «Κλήδονας», όπως και του περιοδικού και των ομώνυμων εκδόσεων «Φαρφουλάς»), τον Ιούνιο του 2008, στην πρώτη και μοναδική έως τώρα συνάντηση της Ομάδας και της Φράξιας, του ζωντανού, σύγχρονου και διαρκώς δραστήριου και δραστικού Ελληνικού-Κυπριακού Υπερρεαλιστικού-Υπερπραγματικού Κινήματος, φωτογραφία Διαμαντής Καράβολας

Ηλίας Μέλιος

«Δυο δρόμοι»

[Περιθωριακά-Κωνσταντίνος Α. Ει. Παπαθανασίου]

«Στις εθνικές γιορτές (που μοιάζουν πανηγύρια)/στις παρελάσεις/οι γριές γυναίκες παιδεύονται/ποια απ’ όλες θα φτάσει πρώτη τη σημαία/να της βάλλει φωτιά/τις στάχτες της να σκορπίσει στα νερά της πατρίδας»

Η επικεφαλίδα των «Περιθωριακών» αυτής της Κυριακής είναι το ποίημα του Ηλία Μέλιου που υπάρχει στη δυσεύρετη, πλέον, ποιητική συλλογή του, «Χεράτ», εκδ. Ελί-τροχος, Πάτρα, 1998. Η πρόταξη, δε, που ακολουθεί είναι η πρώτη στροφή του ποιήματος. Ο Μέλιος το γράφει το 1986, και το αφιερώνει… «στην αυτοδιάθεση της Κύπρου». Η δεύτερη στροφή λέει: «Στις παρελάσεις που μοιάζουν πανηγύρια/οι γριές γυναίκες του λιμανιού/βάζουν στοίχημα μεταξύ τους/ ποια απ’ όλες θα κλέψει πρώτη τη σημαία», και στην τρίτη, όπου ολοκληρώνεται το ποίημα, συναντούμε το εξής δίστιχο: «Ενοχλούνται μ’ αυτούς που απορούν με/το ημιτελές του χαρακτήρα τους».

   Είναι που αρκεί ένα απλό (;) ποίημα, απ’ έναν αυθεντικό Έλληνα ή Ελλαδίτη, αν προτιμάτε. Είναι που αρκεί το ελάχιστο του πνεύματος να εναντιωθεί στον όποιο χρησιμοθηρικό λόγο μιας τραγωδίας. Είναι που αρκεί μια επιστολή, με τέλος γραμματοσήμων αυτό της απλής, κι όχι της συστημένης, ταχυδρομικής αποστολής, να γνωστοποιεί την ύπαρξη του συγκεκριμένου ποιήματος, και με την υπογραφή του ποιητή-αποστολέα… τιμή μέγιστη για τον παραλήπτη.

   Αγαπητές αναγνώστριες κι αγαπητοί αναγνώστες δεν προσπαθώ… κάτι, απλώς το πράττω. Η μνήμη δεν έχει χρόνο, μονάχα ακονίζει την άσπιλη, ειλικρινή κι άναρχη θέση του γράφοντος. Αλλά, ας περάσουμε στα ελάχιστα που δύναμαι να σας μεταφέρω για τον πολύτιμο αυτόν φίλο, Ηλία Μέλιο.   

«Αλ-αγωνία»

Το λατρεύω αυτό το βιβλίο με ποιήματα και πολλά άλλα, του Μέλιου, ακριβώς όπως πιστεύω σε Θεό… και τον θάνατο δεν τον φοβάμαι, σ’ αντίθεση με την αρρώστια.

   Δεν είναι μόνο η χαρά της γνωριμίας μας και η αρχή μίας φιλίας που συνεχίζεται, δεν είναι μόνο η χρήση τού, αισθητικά αξεπέραστου, ελληνικού πολυτονικού συστήματος, δεν είναι μόνο η παλαιά ορθογραφία λέξεων που οι σύγχρονοι τις έχουμε καταντήσει σόλοικες, δεν είναι μόνο η συνομιλία των στίχων του ποιητή με αποσπάσματα και ποιήματα λογοτεχνών που αγαπά και σημαίνουν… σημαινόμενα.

   Είναι αυτό ακριβώς που «χαράσσει» στο πρώτο ποίημα της συλλογής του, μετά απ’ το τετράστιχο του μπάρμπα-Γιάννη του Σκαρίμπα, δεύτερη στροφή, από το ποίημα, «Τίποτα», που περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή του εκτελωνιστή της Χαλκίδας, «Βοϊδάγγελοι», όπου και πρώτα παραθέτω: «Μον’ ήταν βράδυ, τίποτ’ άλλο/με δίχως τίποτα στην έγνοια/κι’ αυτό το τίποτα ’ν’ μεγάλο/στα τίποτα τα τιποτένια.».

   Ακολουθεί το ποίημα του Μέλιου, «Μεθώνη» (ο τίτλος), «αχ όμορφε Μωρηά,/αφ’ ότου σ’ άφησα δεν σε ξαναείδα πια» (το motto): «κύκλος η ζωή/ηρώον μνήμης και μνήμα συνείδησης/σκούζει σαν τζίτζικας/και ως ο μέρμηγκας κλέβει/καθώς φύλλο δεν κουνιέται/και η ανάσα λειψή καλοκαίρι/ζητιανεύει ζωή – τετράγωνη λογική/με μουσικές χτισμένες σε ήχους αυτοκινήτων/και ψιθύρους παιδιών/παίζει/σπάζει τις πλάκες/της πλατείας στη Μεθώνη/μας κερνά πετιμέζι/καλαματιανό γλυκό ρακί/λουκούμι και νερό/παίζει/και στη χαρά μας βάζει φτερά/στα πόδια και πετά πάνω από τα κάστρα/προς τις θάλασσες του Μωρηά».  

«Μου έκανες τη μούρη τιμολόγιο!»

Στο, τωόντι, εκπληκτικό 14^ο τεύχος του ανεξάρτητου λογοτεχνικού περιοδικού, «Ο Φαρφουλάς» (Μάρτιος 2011), και στο αφιέρωμα, «Εν ώρα εργασίας-51 εργαζόμενοι γράφουν & σκιτσάρουν στη ώρα της δουλειάς τους!», γράφει ο Ηλίας Μέλιος, με τίτλο την κεφαλίδα της παραγράφου:

   «Πρόχειρα, συνήθως, κατά της αλλοτριωτικής και αποξενωτικής καταναγκαστικής εργασίας του καθημερινού προς βιοπορισμόν βασάνου προτείνεται, σε όσους έχουνε ακόμη δουλειά, η ουτοπική χαλαρότης της σχόλης, της τεμπελιάς ή του μειωμένου ωραρίου και της πρόωρης σύνταξης και αεργίας, αντί της κατ’ ανάγκην ανθρώπινης απασχόλησης που θα είναι παιχνίδι και διασκέδαση απ’ όλους και για όλους, αντί της ελεύθερης εργασίας με νόημα και ουσία.

   »Συνήθως, ανεπαισθήτως μάλλον, ο ελεύθερος εαυτός και ο κόσμος μας υψώνεται μέσα από τη δημιουργική δραστηριότητα που αποτελεί και κύριο χαρακτηριστικό του ανθρώπου.

   »Χρόνια και χρόνια, μέσα από την καθημερινή τρέλα που λέγεται δουλειά, ασκώντας ως μολυβοσπρώχτης καταστιχογράφος την τεχνική της λογιστικής (χωρίς νόημα και ουσία, προς βιοπορισμόν), ξεπροβάλλουν, όπως το ελάχιστο λουλούδι που ανθίζοντας διαπερνά την άσφαλτο της πόλης, στιχάκια, μουσικές και τραγούδια, ζωγραφιές και κατασκευές. Μικρά λόγια σε μικρούς χρόνους!

   »Υπάρχουν στιγμές και στιγμές που το ρήγμα της ασφάλτου διευρύνεται σε χάσμα και μέσα από υπογραφές σε τιμολόγια, αποδείξεις, παραστατικά λογιστικού, φορολογικού και άλλου οικονομικού ενδιαφέροντος μορφοποιούνται ανθρώπινες καρικατούρες και μούρες, φάτσες που διασχίζουν το αστικό δάσος, καράβια που πλέουν στην αστική θάλασσα.».

Ο «λογιστής» του υπερρεαλισμού

Ο Ηλίας Μέλιος γεννήθηκε στην Καλαμάτα τον Οκτώβριο 1959. Σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και εργάζεται ως οικονομολόγος-λογιστής στην Αθήνα, όπου και ζει. Ανά καιρούς, ατομικά και συλλογικά, έχει ασχοληθεί ή και ασχολείται με την ποίηση, το πεζό, το δοκίμιο και τη mail-art, με την έκδοση και επιμέλεια περιοδικών και βιβλίων, με τη δημοσιογραφία, τη μουσική και το σχέδιο. Πιστεύει πως η ποίηση πρέπει να γίνεται από όλους, όπως μας λέει ο Ισίδωρος Δούκας, ο γνωστός Κόμης του Λωτρεαμόν, και όχι από έναν.

   Είναι μέλος του Ελληνικού Κύκλου Χαϊκού, ιδρυτικό μέλος της Υπερρεαλιστικής Ομάδας Αθηνών και εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού Δυτικές Ινδίες. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές: «Μπαρόκ Παροιμίες» (ιδιόγραφη έκδοση εκτός εμπορίου, 1988), «Παραδείγματα» (ιδιόγρ. έκδ. εκτός εμπορίου, 1989), «Πώς να Ξεχάσεις την Κωνσταντινούπολη;» (ιδιόγρ. έκδ. εκτός εμπορίου, 1991), «Χεράτ» (ένθετο στο τχ. 16 του περιοδικού «Ελί-τροχος», 1998), «Πνοές Ερώτων» (13 χαϊκού, 16σέλιδη αναδιπλούμενη εκτός εμπορίου έκδοση, Δυτικές Ινδίες, 2003), «Αλ-αγωνία» (Δυτικές Ινδίες, 2007), καθώς και 4 μικρά βιβλία πειραματικής έκφρασης στο πλαίσιο της εκτός εμπορίου εκδοτικής παρέμβασης ΝΕΔων/ΝΕΔουσα/νεδΟΥΣΙΑ.

   Τα δύο τελευταία χρόνια επιμελείται και παρουσιάζει την εκπομπή για τα βιβλία και τους αναγνώστες, «Βιβλιοραφείο», στο διαδικτυακό ραδιόφωνο «Πορτοκαλί» (www.portokaliradio.gr), κάθε Τετάρτη 16:00-17:00.

Δημοσιεύτηκε στην ομώνυμη στήλη, στο πολιτιστικό ένθετο, «Ηδύφωνο», της ελληνοκυπριακής εφημερίδας, «Η Σημερινή», την Κυριακή 24 Ιουλίου 2016, σελ. 5.