Πολιτισμικοί Μετεωρίτες 56

Ο σημαντικός σύγχρονος σαξοφωνίστας Χάρης Ιωάννου

Κύπρος & Jazz

Θητεύοντας στην ελεύθερη δυναμικότητά της

Πολιτισμικοί Μετεωρίτες-Κωνσταντίνος Α. Ει. Παπαθανασίου

«Το πιο σημαντικό για έναν jazz μουσικό είναι η καθημερινή επαφή με το αντικείμενο»

Συνέντευξη με τον σαξοφωνίστα Χάρη Ιωάννου 

Αν και το κοινό της είναι περιορισμένο, εντούτοις η jazz στο νησί τα τελευταία τουλάχιστον 10 χρόνια, έχει κάνει αισθητή την παρουσία της μέσα από την προσπάθεια σημαντικών, σπουδαίων έως κορυφαίων μουσικών του είδους. 

Κύριε Ιωάννου, ποιες ήταν οι πρώτες κινήσεις σας με την επιστροφή, το 2005, απ’ τις σπουδές σας στο νησί;

Όταν επέστρεψα στην Κύπρο, το 2005, τους πρώτους 6 μήνες δεν ασχολήθηκα με τη μουσική. Αργότερα άρχισα να χτίζω στενές σχέσεις με τους Ειρηναίο Κουλλουρά, Γιώργο Κούλα, Λάκη Καραπατάκη, Σάββα Χουβαρτά, Ρόδο Παναγιώτου, Στέλιο Ξυδιά, Μάριο Τούμπα, Μιχάλη Μέσσιο και Γιάννη Βαφέα. Σιγά σιγά άρχισα να δουλεύω σε διάφορα μαγαζιά μέχρι και εφτά φόρες την εβδομάδα σε διάφορα στυλ μουσικής, κυρίως όμως jazz και παρακλάδια της (latin jazz, funk κ.ά.).

Σας παρακολουθώ, όσο μπορώ, τα τελευταία 10 χρόνια και πραγματικά με έχετε εκπλήξει με την ικανότητά σας να ελίσσεστε δημιουργικά και να εμφανίζεστε σε ετερόκλητους χώρους, προτάσσοντας τη γνώση και την αγάπη σας για την jazz. Τι έχετε αποκομίσει -μέσα από τα gigs, τα sessions, τις συναυλίες και τα φεστιβάλ- την τελευταία δεκαετία; Πώς ανταποκρίθηκε/ανταποκρίνεται το κοινό;

Για μένα το πιο σημαντικό για έναν jazz μουσικό είναι η καθημερινή επαφή με το αντικείμενο. Να συναντάτε με άλλους μουσικούς και να δημιουργούν μουσική, είτε αυτή είναι σε jam session (σε σπίτι, σε σχολή, σ’ ένα μικρό μπαρ… ακόμα και στο δρόμο) είτε επίσημη συναυλία (μπροστά σε 50 ή 500 άτομα). Οπότε εγώ σαν jazz μουσικός επιδιώκω να κάνω τα πιο πάνω όσο το δυνατόν περισσότερο και πιο συχνά. Αυτό θεωρώ έχει τον πρωταρχικό ρόλο στην εξέλιξη μου σαν jazz μουσικός. Με την πάροδο του χρόνου όλο και περισσότερος κόσμος γνωρίζει την jazz μουσική μέσα από τις εμφανίσεις μας και μπορώ να πω ότι η ανταπόκριση είναι όλο και πιο θερμή.

Συνεργαστήκατε και συνεργάζεστε με σπουδαίους μουσικούς, τόσο της Κύπρου όσο και του εξωτερικού. Πείτε μας κάποια ονόματα, και πώς προέκυψαν οι jazz ή άλλες μουσικές συνευρέσεις/συμπράξεις σας;

Μέσα σ’ αυτά τα 10 χρόνια έχω συνεργαστεί με πολλούς Κύπριους μουσικούς, αλλά και μουσικούς από την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Ολλανδία, την Πολωνία, τη Σερβία, την Αρμενία, την Ιταλία και την Αμερική. Κάποιες από αυτές τις συνεργασίες προέκυψαν από δική μου πρωτοβουλία μέσω διαδικτύου, άλλες από μουσικούς που επισκέφτηκαν την Κύπρο και τους προσέγγισα για μελλοντικές συνευρέσεις/συμπράξεις, όπως το λέτε, κι άλλες από ταξίδια που έκανα για συναυλίες και για τέτοιου είδους επαφές. Θεωρώ ότι μεγάλος σταθμός στη σταδιοδρομία μου ήταν η γνωριμία μου με τους Chris Byars, Ari Roland, John Mosca, Stefan Schatz  που επισκέφτηκαν την Κύπρο το 2007, και ακολούθως τους  Zaid Nasser, Vahag Hayrapetyan, Sacha Perry, Phil Stewart, Ofer Landsberg, Leroy Williams, George Fludas και Keith Balla σ’ ένα πρόγραμμα συνεργασίας μέσω της Αμερικανικής Πρεσβείας στο νησί, που στήριξε και προώθησε την jazz μουσική σε δικοινοτικό επίπεδο.     

Μιλήστε μας, ειδικότερα, για τη συνεργασία σας με τον Gilad Atzmon.

O Gilad είναι μια μεγάλη μουσική και πολιτική μορφή, που είχα την τύχη να γνωρίσω σε μια συναυλία που έδωσε στην Κύπρο. Μέσα από τη γνωριμία μας προέκυψαν πολλές συνεργασίες, όπως συναυλίες με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, πολλαπλές παρουσιάσεις σε clubs και φεστιβάλ στην Κύπρο καθώς και κοινές εμφανίσεις μας στην Αγγλία.

Αλήθεια, κύριε Ιωάννου, και για να μην ξεχνιόμαστε, είναι ή δεν είναι η jazz τρόπος ζωής, θέσης στα πράγματα (σε όλα τα επίπεδα του θνητού μας βίου) και ακλόνητης στάσης σ’ ό,τι σαθρό;

Μέσα από τη μουσική, αλλά και μέσα από τις άλλες μορφές τέχνης ακόμα και μέσα απ’ τον αθλητισμό, θεωρώ ότι ο άνθρωπος ωθείται σε μία προσωπική αναζήτηση η οποία, ναι, πιστεύω πως τον βοηθά να αποβάλει τα καθημερινά προβλήματα και τις δυσκολίες της ανθρώπινης ύπαρξης.

Διδάσκετε jazz στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Λευκωσίας κι απ’ ό,τι έχω πληροφορηθεί σας εκτιμούν πολύ οι φοιτητές σας, και όχι μόνο ως καθηγητή τους. Η νέα γενιά φοιτητών/μουσικών, αντιλαμβάνεται την ουσία της θεωρίας και πρακτικής της jazz, που μέσα από τις παραδόσεις σας προσπαθείτε να μεταδώσετε; Είστε ικανοποιημένος με την προσληπτική τους μάθηση;

Έχω την τύχη να διδάσκω στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας όπου μου δίνεται η ευκαιρία να μεταδώσω σε νέους μουσικούς τις γνώσεις μου, το πάθος και την αγάπη μου για τη jazz  μουσική. Γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια από το πανεπιστήμιο κι όλους τους άλλους καθηγητές να μεταλαμπαδεύσουμε στους φοιτητές την ουσία της jazz μουσικής μέσω της θεωρητικής διδασκαλίας αλλά κυρίως μέσω της πρακτικής ενασχόλησης μ’ αυτή. Νιώθω μεγάλη ικανοποίηση όταν βλέπω μουσικούς, απόφοιτούς μου, όπως ο Greg Makamian και ο Μάριος Σπύρου να διαπρέπουν στο χώρο της jazz με συνεχή ανοδική πορεία.

Ποια τα μελλοντικά σας σχέδια; Ετοιμάζετε κάτι που θα θέλατε να αποκαλύψετε και μοιραστείτε μαζί μας;

Σαν jazz μουσικός τα σχέδια μου είναι να συνεχίσω να εξελίσσομαι αποκωδικοποιώντας τη μαγεία που προσφέρει η μουσική αυτή. Ίσως μέσα απ’ αυτή την εσωτερική αναζήτηση να οδηγηθώ στην κυκλοφορία ενός προσωπικού δίσκου.

Σύντομο βιογραφικό σημείωμα

Ο Χάρης Ιωάννου γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1976. Σπούδασε στο Berklee College of Music της Βοστόνης, σαξόφωνο και σύνθεση. Συνέχισε τις σπουδές του στο New York University, αποκτώντας master στην ερμηνεία, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως σαξοφωνίστας και καθηγητής. Με την επιστροφή του στην Κύπρο, το 2005, συνεργάστηκε με μουσικούς της jazz και άλλων (μουσικών) ιδιωμάτων, όπως οι The Jazz Futures Quintet, The Petsteppers κ.ά. Δημιούργησε το The Cyprus Big Band, όπου εμφανίστηκε -εκτός της Κύπρου- και στην Ελλάδα, το Κουβέιτ, την Πολωνία, τη Σερβία, την Ισπανία, την Αγγλία, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, την Ολλανδία και τις Η.Π.Α. Είναι καθηγητής της jazz στο ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

Δημοσιεύτηκε στην ομώνυμη στήλη, στο πολιτιστικό ένθετο, «Ηδύφωνο», της ελληνοκυπριακής εφημερίδας, «Η Σημερινή», την Κυριακή 26 Απριλίου 2015, σ. 4.