Πολιτισμικοί Μετεωρίτες 48

Η συνθέτρια Στέλλα Χρίστου φωτογραφημένη από άγνωστο στο καφενείο «Καλά Καθούμενα», στην παλιά Λευκωσία

Στέλλα Ν. Χρίστου

«Η Niko ίπταται»

Πολιτισμικοί Μετεωρίτες-Κωνσταντίνος Α. Ει. Παπαθανασίου

Μία ιδιαίτερη συνθέτρια, άγνωστη στο ευρύ κοινό, και σε απόσταση με και από τον πολιτισμό του συρμού

Τη Στέλλα Χρίστου τη γνώρισα πριν χρόνια στο καφενείο του Σύμη Σουκιούρογλου, «Καλά Καθούμενα», στην πλατεία Φανερωμένης στην παλιά Λευκωσία. Εργαζόταν ως σερβιτόρα, και συνεχίζει να εργάζεται με την ίδια ιδιότητα εκεί, κι όπως συμβαίνει στη μικρή μας πόλη δεν αργήσαμε να πιάσουμε την κουβέντα και κατά κάποιο τρόπο να διατηρούμε έως σήμερα ενός είδους φιλία.

   Μία ευγενική, ψηλόλιγνη κοπέλα με ένα εγκάρδιο πάντα χαμόγελο σε υποδέχεται με την πιο όμορφη καλημέρα ή καλησπέρα που μπορεί κάποιος να εκλάβει ως χαιρετισμό-ευχή, πριν παραγγείλει τον καφέ ή την μπίρα του. Τις ώρες που η κίνηση στο χώρο εργασίας της είναι αραιή, τη βλέπεις συνήθως με ένα βιβλίο ή μια παρτιτούρα στο χέρι. Σαν να προσπαθεί να αφουγκραστεί μέσα από τα γράμματα και τις νότες, τους ήχους που παράγει η σκέψη όταν δομείται στο εξωτερικό περιβάλλον.

   Κάποια στιγμή μου είχε εμπιστευτεί ένα δίσκο ακτίνας με πέντε τραγούδια της, αποκαλύπτοντάς μου πως ήταν συνθέτρια και προσπαθούσε να αποκρυσταλλώσει τον προσωπικό της ήχο έτσι ώστε να καταφέρει να τον εκφέρει-παρουσιάσει δημόσια.

Μετά τις σπουδές 

Σε αντίθεση με τους περισσότερους νέους που επιστρέφουν μετά τις σπουδές τους στο νησί, και χωρίς ίχνος υπομονής πασκίζουν να λανσαριστούν με οποιονδήποτε τρόπο στον τομέα που νομίζουν ότι κατέχουν, η Στέλλα Χρίστου ακολούθησε τελείως διαφορετικό δρόμο. Αναμείχτηκε με τους ανθρώπους του νησιού, έμεινε στην πόλη, έμεινε στο χωριό της, εργάστηκε και εργάζεται, όπως προείπαμε, ως σερβιτόρα (ένα επάγγελμα που σε φέρνει σε άμεση επαφή με διαφορετικής ποιότητας και προέλευσης κόσμο), προσπάθησε να αντιληφθεί εκ νέου τον τόπο της μετά από τα χρόνια των σπουδών στην Αθήνα έτσι ώστε να μπορέσει κι αυτή να αρθρώσει το δημιουργικό-μουσικό-προσωπικό της λόγο διαμέσου της εμπειρίας των βιωμάτων.

  

Η πρώτη δημόσια εμφάνισή της

Αν και ακατέργαστο το υλικό της και άλλης περιόδου απ’ αυτή που διανύει σήμερα, στο ντέμο που προανέφερα πως μου είχε εμπιστευτεί, εντούτοις αντιλήφθηκα μία γνήσια στόφα δημιουργού-συνθέτριας που δεν έχει ξεχάσει την παιδική ηλικία της διαμόρφωσης των αισθημάτων τα οποία μας οδηγούν, φορές μυστηριακά έως ασυνείδητα, στο πέρασμα στην ενηλικίωση κι απ’ εκεί στο «λαβύρινθο» της ζωής και του θανάτου.

   Η πρώτη της εμφάνιση ήταν στην αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη» στο πλαίσιο του πρώτου, χωρίς ατυχώς συνέχεια, φεστιβάλ «Κρω», που είχε διοργανώσει ο παραγωγός Χρίστος Γωγάκης στη Λευκωσία. Εκεί, η Στέλλα Χρίστου, εμφανίστηκε με την κιθάρα της πλαισιωμένη από πολύ καλούς μουσικούς που σέβονται την τέχνη τους και δεν τη μεταχειρίζονται για να εντυπωσιάσουν ή για να λανσαριστούν σ’ έναν μουσικό αχταρμά του συρμού.

   Η συνθέτρια παρουσίασε μία ολοκληρωμένη σειρά τραγουδιών της, τα οποία μάλιστα τραγούδησε η ίδια. Η χροιά της φωνής της αέρινη, μου θύμισε τις φωνές που ακουγόντουσαν από το Τρίτο Πρόγραμμα της Ε.Ρ.Τ. επί Μάνου Χατζιδάκι, και ιδιαίτερα την αξεπέραστη «Λιλιπούπολη» της Μαριανίνας Κριεζή και των συνεργατών της. Η ώριμη παιδικότητα που διακρίνει τη συνθέτρια, χωρίς φωνασκίες ή αχρείαστους εντυπωσιασμούς, καθώς και οι απαλές, γλυκές έως τρυφερά σκληρές μελωδίες της την εντάσσουν σε ό,τι πιο «φρέσκο», νέο και ζωντανό έχει να προσφέρει το νησί στην παλέτα της καλής μουσικής δημιουργίας.    

Η σύντομη συνομιλία μας

Πριν από, περίπου, ένα μήνα έμαθα πως ετοιμάζεται να ανέβει στην Αθήνα για την ηχογράφηση του πρώτου της ολοκληρωμένου δίσκου σε δικές της συνθέσεις και στίχους. Εμφανώς ενθουσιασμένη με το γεγονός και παρόλη την πυρετώδη προετοιμασίας της για την είσοδό της στο στούντιο δέχτηκε να απαντήσει σε τρεις ερωτήσεις μου. Για άλλη μια φορά με εξέπληξε με το λόγο της: σύντομος, μεστός, τρυφερός και σε κάποια σημεία του, τουλάχιστον, «υπερρεαλιστικός»! Ας την απολαύσουμε:

-Κυρία Χρίστου, ετοιμάζεστε να μεταβείτε στην Αθήνα για την ηχογράφηση της πρώτης ολοκληρωμένης δισκογραφικής σας εργασίας. Αλήθεια, άξιζε τον κόπο η αναμονή. Έτσι δεν είναι;

Μάλιστα, ετοιμάζομαι. Πάω στον οδοντογιατρό να κλείσω τις κουφάλες και με διάθεση υπακοής. Κάνω μετάνοιες στα πουλάκια και κλαίω. Λες να ανοίξει η μάσκα, να φανεί το πρόσωπο; Θα πάω και στον ωτορινολαρυγγολόγο. Θα τα πω καλά άραγε; Δεν φέρεις κόπο αναμένοντας τον ερωμένο, φέρεις πόνο όμως με τον λογισμό πως δεν θα φανεί επειδή δεν σε επιθυμεί -κι όχι γιατί του συνέβη κάποιο ατύχημα. «Αποδέχτου το», μού είπε ένας Κύπριος λογιστής. 

-Εικάζω πως, μετά την κυκλοφορία του δίσκου ακτίνας με τις συνθέσεις σας, θα σχεδιάσετε σειρά ζωντανών εμφανίσεων. Είναι σημαντική η επαφή με το κοινό. Ή κάνω λάθος;

Τον Μάρτη πιστεύω, να είμαστε έτοιμοι για συναυλία. Υπάρχει εκείνο το παλαιό φιλοσοφικό ερώτημα: «Αν πέσει ένα δέντρο στο δάσος, όπου κανείς δεν είναι εκεί, το τσάκισμα του δέντρου επάνω στο έδαφος παράγει ήχο;». Οι φυσικές ιδιότητες του ήχου μας απαντούν πως όχι. Ο ήχος νοείται μόνο μέσω της διέγερσης του ακουστικού νεύρου ή όποιας άλλου τύπου διάδρασης του ηχητικού κύματος με το «λειτουργικό σύστημα» ανθρώπων και ζώων. Ο πομπός δεν υπάρχει αν απουσιάζει ο δέκτης του. Η επαφή με το κοινό λειτουργεί κατά τον ίδιο τρόπο. Νοηματοδοτεί το μουσικό έργο… το όποιο έργο.

-Κυρία Χρίστου, μία τρίτη και τελευταία προς το παρόν ερώτηση, μια που θα ήθελα εάν έχετε το χρόνο να μιλήσουμε εκ νέου και μετά την κυκλοφορία του δίσκου σας. Η ανταπόκριση, ή αν θέλετε η ανάδραση, του κοινού που παρακολούθησε τις δύο έως τώρα ζωντανές εμφανίσεις σας ποια ήταν;

Θα σας απαντήσω, ακαριαία, με λέξεις και μόνο: διπολική, υποστηρικτική, συναισθηματική, επικριτική, κρυφολογική. Έχω και ζητήματα δυσλεξίας! 

Κυρίως θυμάμαι τα πρόσωπά τους, άραγε ήταν όλα τόσο όμορφα και πόσο;

Ελάχιστα βιογραφικά

Η Στέλλα Ν. Χρίστου γεννήθηκε το 1979 στο χωριό Ασκάς της Κύπρου. Γράφει μουσική από τα παιδικά της χρόνια, ημερολογιακά σχεδόν ή και αναστοχαστικά. Είναι απόφοιτος του τμήματος Μουσικών Σπουδών του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με κατεύθυνση την Ανθρωπολογία της Μουσικής. Έκανε επίσης σπουδές στο πιάνο, στο κλασικό τραγούδι και στα ανώτερα θεωρητικά της Μουσικής. Την απασχολεί έντονα ο σχεδιασμός και η δημιουργία ανοιχτών μορφών έκφρασης μέσω της σύνθεσης ήχου και λόγου. Συνέθεσε, επίσης, μουσική για ταινίες εμψύχωσης και βίντεο-τέχνης μικρού μήκους, για θέατρο και χορό.

Δημοσιεύτηκε στην ομώνυμη στήλη, στο πολιτιστικό ένθετο, «Ηδύφωνο», της ελληνοκυπριακής εφημερίδας, «Η Σημερινή», την Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2015, σ. 4.