Περιθωριακά 24

Μία από τις αφίσες της σειράς

Ο Φυλακισμένος

«Δεν είμαι ένας αριθμός, είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος»

[Περιθωριακά-Κωνσταντίνος Α. Ει. Παπαθανασίου]

Βρετανική τηλεοπτική σειρά 17 επεισοδίων, που προβλήθηκε από τις 29 Σεπτεμβρίου 1967 έως την 1^η Φεβρουαρίου 1968

Η χρυσή εποχή των τηλεοπτικών σειρών τοποθετείται χρονικά στα μέσα της δεκαετίας του ’60. Είναι η εποχή των σειρών «Τα Μυστήρια της Δύσης», ενός γουέστερν γεμάτου αναχρονισμούς και gadgets, «The Avengers» (Οι Εκδικητές), μιας σειράς κατασκοπίας που παρωδεί τις περιπέτειες και τους κινδύνους της σύγχρονης ζωής, το «Star Trek», μια διαστημική όπερα επιστημονικής φαντασίας με πάρα πολλές πολιτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αλληγορίες, «Οι Εισβολείς» και οι «Persuaders».

   Φτάνοντας, αισίως, στο 1967 κάνει πρεμιέρα στη βρετανική τηλεόραση η πιο άρτια τηλεοπτική σειρά, «Ο Φυλακισμένος», που δημιουργήθηκε, γυρίστηκε και ερμηνεύτηκε από τον Πάτρικ ΜακΓκούχαν. Αυτό το «τηλεοπτικό αριστούργημα» παραμένει cult, έως και τις ημέρες μας. Είναι μια ωδή στην ελευθερία («δεν είμαι ένας αριθμός, είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος», επαναλαμβάνει ακούραστα ο ήρωας-πρωταγωνιστής… ο αριθμός 6), είναι μια θρησκευτική και μεταφυσική παραβολή. Επίσης, η σειρά αυτή, είναι μια αυστηρή κριτική της δημοκρατικής και καπιταλιστικής κοινωνίας. Όπως ο Γκυ Ντεμπόρ και ο Τζορτζ Όργουελ, ο ΜακΓκούχαν αφήνει να εννοηθεί ότι η συναίνεση, όταν επιβάλλεται, είναι συνώνυμη του ολοκληρωτισμού. Η «Δημοκρατία» είναι το μικρότερο κακό: δεν παύει, όμως, να παραμένει κι αυτή… ένα κακό.

Η σειρά

Φυλακισμένος σε μια πόλη από όπου είναι αδύνατο να δραπετεύσει (σωματικά και πνευματικά) ο αριθμός 6 παλεύει μέσα σε έναν κόσμο που οι άρχοντές του θέλησαν να είναι χωρίς διενέξεις, χωρίς μειονότητες, ομοιόμορφος, παγκοσμιοποιημένος. Μια πραγματική ηθική τάξη που μόνο φαινομενικά είναι ειρηνική, γιατί στην πραγματικότητα στηρίζεται στην πιο ύπουλη βία: στο ψέμα και στην ψευδαίσθηση. Ψευδαίσθηση για έναν καλύτερο κόσμο, έναν τέλειο κόσμο με όλες τις ανέσεις, συναινετικό: έναν κόσμο που αρνείται, στην πραγματικότητα, το άτομο. «Μήπως έτσι δεν είναι ο κόσμος μέσα στον οποίο ζούμε;», αναρωτιέται ο Πάτρικ ΜακΓκούχαν, του οποίου κάθε σκηνή που φαντάστηκε μάς παραπέμπει σχεδόν συστηματικά σε όλες τις καθημερινές σκηνές των κοινωνιών μας: εκλογές, ελεύθερος χρόνος, συζητήσεις, εργασία.

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης της σειράς, Πάτρικ ΜακΓκούχαν

Ο Νούμερο 6

Ο Πάτρικ ΜακΓκούχαν είναι ένας ανώνυμος πράκτορας των Βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών, όπου απογοητευμένος από την τελευταία αποστολή που του ανατέθηκε (και, φυσικά, έφερε εις πέρας) αποφασίζει να παραιτηθεί. Θορυβημένες οι Υπηρεσίες από την απόφαση ενός εκ των κορυφαίων πρακτόρων της, και λίγο πριν εγκαταλείψει τη χώρα, τον απαγάγουν αναισθητοποιώντας τον με αέριο στο διαμέρισμά του όπου και ετοιμάζει τις βαλίτσες του.

   Ο ήρωας-πρωταγωνιστής επαναφέρει τις αισθήσεις του στο περιβόητο «The Village» (Το Χωριό), ως, πλέον, «ο νούμερο 6». Εδώ, ένας αόρατος Νούμερο 1 δίνει εντολές στον Νούμερο 2, με σκοπό να αποσπάσει από τον νεοφερμένο στο «Χωριό» Νούμερο 6 όλες τις πληροφορίες που αφορούσαν στην τελευταία του αποστολή, όπως επίσης και τις «τεχνικές» εάν όχι «αισθήσεις», που ο τελευταίος ανέπτυξε όλα τα χρόνια υπηρεσίας στην αντικατασκοπία και οι Κεφαλές αδυνατούν να αντιληφθούν.

   Το «Χωριό» κατοικείται από ανθρώπους όλων των εθνοτήτων και των κοινωνικών τάξεων (κυρίως από κεκαλυμμένους συνταξιοδοτημένους πράκτορες όλων των Μυστικών Υπηρεσιών του γνωστού κόσμου –κάτι σαν την Κοινωνία των Εθνών ή τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών… στη σκοτεινή του όψη). Ανάμεσά τους ο Νούμερο 6, αρνείται πεισματικά να ενταχθεί ή υποκύψει στη «Νέα Τάξη Πραγμάτων» που του επιβάλλεται.

   Έλεγχος του νου, πλύση εγκεφάλου, ηλεκτροσόκ, χρήση ναρκωτικών ουσιών και ό,τι μπορεί να βάλει και να πράξει ένας διεστραμμένος άνθρωπος που του έχει δοθεί εξουσία, επιβάλλονται βασανιστικά στον Νούμερο 6. Όμως, η δύναμη -ψυχική, σωματική και πνευματική- του «Φυλακισμένου», όπως και οι εξελιγμένες τεχνικές και αισθήσεις, που αναφέραμε πως κατέχει, δεν κάμπτονται με αποτέλεσμα… η συνέχεια επί της μικρής οθόνης (αναζητήστε τη σειρά στο διαδίκτυο).  

«Δεν είμαι ένας αριθμός, είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος»

Individualism Vs Collectivism

Η παραβολική αλληγορία του «Φυλακισμένου», παραπέμπει στην αιώνια μάχη του ορθά και ελεύθερα σκεπτόμενου ανθρώπου. Πρόκειται για την αδυσώπητη πάλη του Αφυπνισμένου Ατόμου εναντίον του Υπνωτισμένου Σωρού ή Πλήθους. Αφορά στη διευρυμένη αντίληψη του μη καθοδηγούμενου ή χειραγωγημένου ανθρώπου από όλες τις μορφές εξουσιών (πατρογονική, θρησκευτική, εκπαιδευτική και ου το καθεξής). Η γροθιά στο μαχαίρι του περιβόητου «Πολιτικώς Ορθού», που αλήθεια κι άραγε πού οδηγεί; Στην ευδαιμονία μέσω του πλουτισμού, των άχρηστων προκαθορισμένων γνώσεων, του προβλέψιμου των ενεργειών ή μήπως στην εξαπάτηση μέσω της τρομολαγνείας αξιοθρήνητων ανθρώπων; Η επικινδυνότητα έχει μεταφερθεί στην οχλαγωγία της μάζας, της περιφραγμένης και περιφρουρημένης από κέντρα εξουσιών, που στις ημέρες μας δεν είναι αόρατα ή μυστικά –αν και πιστέψτε με ποτέ δεν ήταν.

Δημοσιεύτηκε στην ομώνυμη στήλη, στο πολιτιστικό ένθετο, «Ηδύφωνο», της ελληνοκυπριακής εφημερίδας, «Η Σημερινή», την Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015, σ. 5.