Πολιτισμικοί Μετεωρίτες 24

Ο ποιητής Γιώργος Κακουλίδης με το πιστό σκυλί του

Το ’80 της Ελληνικής Ποιήσεως

«Γιώργος Κακουλίδης, Το χρώμα της ορχήστρας»

[Πολιτισμικοί Μετεωρίτες-Κωνσταντίνος Α. Ει. Παπαθανασίου]

Οι «Πολιτισμικοί Μετεωρίτες», για τρίτη συνεχόμενη Κυριακή, αναφέρονται στους ποιητές της γενιάς του ογδόντα, με το σημερινό κείμενο να «στοχεύει» στον «αντί πατέρα» του συνεργάτη μου Κ.Ρ.

Μιλώντας με όρους γενιάς -αυτούς των κατηγοριοποιήσεων άνευρων φιλολόγων-, ένας από τους σημαίνοντες και σημαινόμενους ποιητές του ’80 συναντήθηκε μ’ αυτόν που αποτελεί, τουλάχιστον, το «Δρομέα» της ελληνικής, σαφέστατα και της κυπριακής, ποίησης της δεκαετίας του ’90 και εντεύθεν. Της τελευταίας, λοιπόν, δεκαετίας του προηγούμενου αιώνα, και καταγεγραμμένης όπως-όπως και βιαστικά από αριβίστες του λογοτεχνικού χώρου, οι οποίοι το μόνο που καταφέρνουν είναι να μαντρώνουν ότι ελεύθερο ίπταται.

   Ο Κώστας Ρεούσης μου έχει εκμυστηρευτεί όλα όσα συνέβησαν στη βραχύβια, αλλά πέραν κι αυτής της σημαντικότητας, σχέση/επαφή του με τον Γιώργο Κακουλίδη. Συναντήθηκαν στην Πάτμο, το Πάσχα του 1993, μια κι ο Κ.Ρ. τόλμησε να απευθυνθεί στον ποιητή Γιώργο Κακουλίδη, μετά τη λειτουργία της Αναστάσεως. Η συνέχεια στην Αθήνα υπήρξε από παιδευτική, καταλυτική και επιζήμια έως φονική, θανατερή και αναγεννώμενη.

Ο Γιώργος Κακουλίδης

Γεννημένος στην Αθήνα, στις 21 Απριλίου του 1956, εμφανίζεται στα ελληνικά γράμματα με την ποιητική συλλογή «Λίμπερτυ», το 1979, από τις εκδόσεις Κείμενα, του Φίλιππου Βλάχου, απόρροια των εμπειριών του στα καράβια, όπου είχε μπαρκάρει στα νιάτα του. Ταραγμένος και φουρτουνιασμένος ποιητής. Προδοτικός και προδομένος, ακολουθεί πορείες ανίερα συμμαχικές: «Μουσουλμάνος δρόμος», Άγρα, 1983 και «Η αίρεση της τίγρης», Άγρα, 1984. Λοξοδρομεί σε αλχημιστικά μονοπάτια «σκοτώνοντας» τον πατέρα του, ζωγράφο Δημήτρη Κακουλίδη, στο «Η προσευχή του Τζορντάνο Μπρούνο», Καστανιώτης, 1986, αφιερώνοντάς το στη μνήμη του («Πατέρας είναι το πιο τρελό σφαγείο», σ. 10). Επανέρχεται στον επαναστατικό ιουδαϊσμό/χριστιανισμό με το «Οι σημειώσεις ενός ζηλωτή», Καστανιώτης, 1988 («Τα μάτια τα ιεροσόλυμα/τρέμουν στο φως/τρέμουν και στο σκοτάδι», σ. 21) και μας προσφέρει, σχεδόν προφητικά, «Το χρώμα της ορχήστρας», Καστανιώτης, 1989 –βιβλίο που θα αναφερθούμε παρακάτω.

   Το 1991 κυκλοφορεί το αφήγημα «Το σύνδρομο του Παρθένη», με σημείο αναφοράς την παρουσία του ζωγράφου Κωνσταντίνου Παρθένη και το 1992 το «Η μαύρη κούρσα του κυρίου Καρούζου», μαρτυρία του νεότερου ποιητή για τον παλαιότερο (και τα δύο βιβλία από τις εκδόσεις Καστανιώτη). Το 1992 «εμφανίζει», από τις εκδόσεις Δελφίνι, «Το παλιό ποίημα του Ευαγγελισμού», αφιερωμένο στη μνήμη της μητέρας του Μαρκέλλας («Από τότε ξέρω/πως κάθε μητέρα/γεννάει κάποιον/που το σώμα του/είναι φτιαγμένο από πουλιά/κι όπου λαλούν/γίνεται κόσμος/από μπλε γυαλί.», σ. 15). Στη συνέχεια κυκλοφορεί το αφήγημα «Φαλαμπέλα», Καστανιώτης, 1995 και το 1996 το «Μονσινιόρ», τελευταίο βιβλίο του που τυπώνεται από τις εκδόσεις του Θανάση Καστανιώτη (Τα χέρια του μάγου: «Τρέμει μπροστά μου ο παράδεισος/σε χέρια μάγου μ’ έχουνε πετάξει/φύσηξε μέσα μου την πέμπτη εποχή/μ’ έκανε άλογο και με δαμάζει. Κι είναι η ζωή μου άσκηση ακριβείας/σαν τον εξάντα που το άστρο κατεβάζει/έρχεται κάθε βράδυ, λύνει αινίγματα/με πλένει, με χτενίζει πριν από τη μάχη.» σ. 27). Το 1998, από τις εκδόσεις Πατάκη, κυκλοφορεί το πρώτο του θεατρικό έργο «Τα Μάτια του Βασιλιά» και το 1999 εντάσσεται στις εκδόσεις Εξάντας, τυπώνοντας το συγκεντρωτικό τόμο «Η αλήθεια που δεν υπάρχει», με νέα συλλογή τον τίτλο που αναφέρθηκε και χρονιά καταγραφής το 1998, ενώ την έκδοση συνοδεύει πρόλογος του Θάνου Μικρούτσικου, ο οποίος και τον έχει, ανάμεσα σε άλλους, μελοποιήσει. Ακολουθούν, «Ο πειρασμός της μάχης», Εξάντας, 2000, με εξώφυλλο τον Γιασουνόρι Αόκι, το σημαιοφόρο του Αυτοκρατορικού Ιαπωνικού Ναυτικού/Αεροπορίας/Στρατού που σώθηκε από το θάνατο (αναφέρεται ως καμικάζι, αλλά αυτό είναι βρισιά, τους Γιους του Ανέμου τους ονόμαζαν Σιν-Που)· το 2001, Εξάντας, το ποίημα-πλακέτα «Ωδή σ’ ένα τριανταοχτάρι»· το 2002, προσωπική μαρτυρία, «Η σειρήνα της Ομόνοιας», Εξάντας, με μότο την ερώτηση «Κώστα Καρυωτάκη, πού είσαι;»· το 2003, το μακροσκελές ποίημα, «Το τραγούδι του Φαύνου», αφιερωμένο στη σύζυγό του Λητώ Τσεκούρα, Εξάντας· το 2004, κυκλοφορεί τις «Ιστορίες που βγήκαν αληθινές», διηγήματα, από τις εκδόσεις Futura και την ίδια χρονιά από τον Εξάντα, τις «Καθωσπρέπει σκέψεις», αφορισμοί που απευθύνονται… «Στον Κωστή Μοσκώφ, που αποφάσισε να συνεχίσει μόνος του». Έως εδώ η στενή παρακολούθηση από τον υπογράφοντα και από τον Κ.Ρ.. Έχει γράψει κι άλλα, έχει κάνει κι άλλα, έχει βραβευτεί κ.τ.λ..

Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης

Το χρώμα της ορχήστρας 

Ορόσημο στην πορεία του ποιητή, με πρόλογο του Βάσια Τσοκόπουλου, όπου και παραθέτω ευθύς: «Να μεγαλώνεις, λοιπόν, την κόλαση όπου τη βρίσκεις. Να πυρπολείς την ησυχασμένη συνείδηση, να κάνεις το σώμα σου δάδα, να φουντώνεις παντού πυρκαγιές, να βάζεις στο μύλο τις λέξεις ‘άλογο’, ‘κεφάλι’, ‘τάφος’, ‘ψυχή’, το ρήμα ‘λάμπω’, τη λέξη ‘σφαίρα’… Αλλά να μεγαλώνεις και τις έννοιες του υγρού και του άπειρου, βάζοντας τα πόδια πάνω στο κύμα, βουτώντας την ψυχή μέσα στην άλμη της θάλασσας και στο απέραντο κράτος του ορίζοντα… Να οξύνουμε, Γιώργο, τις αντίθετες συνθήκες, την απόλυτη ζέστη και το απόλυτο ψύχος. Όπως μετά τη μεγάλη βροχή μυρίζει η γη σαν μήτρα που μας περιμένει ξανά, όπως μετά τη μεγάλη φωτιά μένει το όνειρο σαν μήτρα που θα γεννήσει τον καινούργιο κόσμο. Εδώ τίποτα δεν χάνεται. Πάνω στο δέρμα του κοχυλιού και πάνω στο δέρμα του γαλαξία μπορούμε να διαβάσουμε την ίδια σιωπή. Ακόμα και μέσα στο φρέαρ της αβύσσου μπορούμε να βρούμε τα ίχνη των ξεχασμένων, των αγαπημένων Στρατών… » (σ. 9).

Η αφιέρωση του ποιητή Γιώργου Κακουλίδη στον ασχημάτιστο, τότε, ποιητή Κώστα Ρεούση

Δημοσιεύτηκε στην ομώνυμη στήλη, στο πολιτιστικό ένθετο, «Ηδύφωνο», της ελληνοκυπριακής εφημερίδας, «Η Σημερινή», την Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015, σ. 4.

Η μοναδική επιστολή που εδέησε να στείλει ο ποιητής Γιώργος Κακουλίδης στον σχηματισμένο, πλέον, ποιητή Κώστα Ρεούση