Περιθωριακά 39

Το αισθησιακό εξώφυλλο του δεύτερου τεύχους

Heteron 1/2: «For the slow readers»

[Περιθωριακά-Κωνσταντίνος Α. Ει. Παπαθανασίου]

Μία από τις σημαντικότερες στιγμές στο σοβαρό αμφισεξουαλικό-ομοφυλοφιλικό έντυπο περιοδικό Τύπο, έδωσε τρία τεύχη και παρότι βραχύβιο είναι πλέον καλτ.

Είναι, βέβαια, αβαρής η περιχαράκωση του «Έτερον Ήμισυ» στον αμφισεξουαλικό-ομοφυλοφιλικό χώρο, μια κι όπως θα διαπιστώσετε στην εξέλιξη τούτου του κειμένου η ύλη των τριών τευχών που κυκλοφόρησαν δεν περιορίζεται στην ΛΟΑΤ κοινότητα. Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

   Το περιοδικό το ανακάλυψα στα περίπτερα της πάλαι ποτέ πλατείας Ελευθερίας στη Λευκωσία, το 2006, και φυσικά το χρυσοπλήρωσα, μια και η υπερτιμολόγηση των εντύπων που έρχονται από την Ελλάδα είναι πάγια τακτική των πρακτορείων διανομής. Ο ΛΟΑΤ τύπος (περιοδικά, εφημερίδες, μπροσούρες) έχει παράδοση κάποιων δεκαετιών στην Ελλάδα. Κάποια από αυτά τα έντυπα προβάλανε τα αιτήματα-δικαιώματα του χώρου απ’ όπου προερχόντουσαν και υποστήριζαν, και κάποια κινούνταν στο χώρο των γνωριμιών μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και πολλές φορές στο χώρο της ομοφυλόφιλης πορνογραφίας.

    Το 2007 με προσλάβανε ως επιμελητή-διορθωτή κειμένων στο περιοδικό «Time Out Cyprus», που ανήκει στο ίδιο εκδοτικό συγκρότημα με την εφημερίδα που κρατάτε στα χέρια σας. Μέχρι το 2012, όπου και με απέλυσαν ως πλεονάζον προσωπικό, κάθε μήνα ερχότανε ένα κείμενο-συνεργασία που κάλυπτε την ύλη της σελίδας της αφιερωμένης στην ΛΟΑΤ κοινότητα. Πραγματικά και ειλικρινά το κείμενο αυτό ήταν ο εφιάλτης μου και η αιτία του μηνιαίου τσακωμού με τους εκάστοτε αρχισυντάκτες-διεκπεραιωτές τού εντύπου. Κι ο λόγος πάντα ήταν, απλούστατα, η γελοία έως υπονομευτική προσέγγιση των θεμάτων που αφορούν στην ομοφυλοφιλική κοινότητα. Ήταν, κι ίσως να παραμένει, απαράδεκτο να προσεγγίζεις τόσο λεπτά ζητήματα και να υποστηρίζεις τα δικαιώματα των ανθρώπων που παρεκκλίνουν σεξουαλικά από το «φυσιολογικό» ή «κανονικό», με κείμενα που φέρνουν ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Τι να λέμε, τώρα. Μάλλιασε η γλώσσα μου να υποδεικνύω κείμενα, περιοδικά, μελέτες, νόμους τόσο στους εκάστοτε συντάκτες των κειμένων όσο και στους υπεύθυνους του περιοδικού. Ο ρατσισμός στο μεγαλείο του, ακόμη κι από τους ίδιους τους ομοφυλόφιλους (άνδρες και γυναίκες). Αλλά, ας περάσουμε -όσο μας επιτρέπει ο χώρος αυτής της σελίδας- στην ύλη του περιοδικού που είναι και το θέμα των «Περιθωριακών» αυτής της Κυριακής.        

  

Πρώτο τεύχος (Απρίλιος-Ιούνιος 2006)

Δυναμικό ξεκίνημα του εκδότη του περιοδικού, Φώτη Παπαδόπουλου, με μία εκπληκτική ομάδα συντακτών «ανασυγκρότησης κατακερματισμένων αρχείων». Διαβάζουμε στο πρώτο «Captain’s Diary» ή αλλιώς editorial: «Το έτερον είναι το άλλο, το διαφορετικό, το ένα εκ των δύο, αυτό που αγαπάμε κι αυτό που πιθανόν να μας φοβίζει, μέχρι να το γνωρίσουμε και να το κατανοήσουμε. Τίποτα περισσότερο ή τίποτα λιγότερο, σε τελική ανάλυση, από την εκδοχή μιας άλλης πορείας ζωής, που κύλησε σε άλλες ράγες και έλιωσε σε άλλες αγκαλιές. Το έτερον ήμισυ, είναι αυτό που μας συμπληρώνει… το μισό του Ενός. Κι αυτό το έντυπο που έφτασε στις προθήκες των περιπτέρων και των πάγκων αντίξοα, είναι το ‘έτερον ήμισυ’ του καθενός… ». Τέτοια ποιότητα, τέτοια αντίληψη, τέτοια προσέγγιση… κάτι, ακόμη και σήμερα, άγνωστο για το νησί! Κείμενα για την Ιαπωνία, γράμματα για τον Χρήστο Ρούσσο (τον «Άγγελο», που είχε φονεύσει τον εραστή του) που εστάλησαν στη φυλακή, ένα οδοιπορικό για τη λατρεία του ταύρου στην Ισπανία, αφιέρωμα στον τεράστιο Ηλία Πετρόπουλο πλαισιωμένο με ανέκδοτο υλικό κι επιστολές από τις φυλακές Κασσάνδρας (του 1970), διήγημα του Θεόδωρου Γρηγοριάδη στοχευμένο στον Μπέκετ, συνέντευξη της Μαίρης Κουκουλέ (τελευταία σύντροφος του Πετρόπουλου), ερωτικές ιστορίες, ιατρικά θέματα και άλλα πολλά στοιχειοθετημένα με μία υπέροχη γραφιστική αντίληψη.   

Δεύτερο τεύχος (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2006)

Ακόμη πιο δυναμική συνέχεια με αρχή στις πρώτες σελίδες τις αντιδράσεις-αναδράσεις-δράσεις των ΜΜΕ για το περιοδικό και γράμματα αναγνωστών. Μία εκπληκτική συνέντευξη του αείμνηστου Λεωνίδα Χρηστάκη και δώρο δίσκο ακτίνας με απαγγελίες από τον ίδιο ποιημάτων (δικών του και άλλων) με τη «σχιζοφωνητική» τεχνική ή μέθοδο, κείμενα για τον Νίκο Καββαδία και τον Νίκο Εγγονόπουλο, διηγήματα Ελλήνων και Ιαπώνων ομοφυλόφιλων, μία από τις ερωτικότερες (χωρίς ίχνος χυδαιότητας) έγχρωμες φωτογραφίσεις ενός άνδρα και μίας γυναίκας (νέων παιδιών 23-25 χρονών) καθώς επίσης κι ένα σοβαρότατο κείμενο για τον ιό HIV. Στην ύλη περιλαμβάνεται το γράμμα-ορόσημο της Οριάνας Φαλάτσι λίγο μετά τη δολοφονία του Πιερ Πάολο Παζολίνι κι ένα εκτεταμένο αφιέρωμα στον Ιταλό δημιουργό σε επιμέλεια και μετάφραση του Βαγγέλη Σακαντάρη, πλαισιωμένο με σπάνιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό. Ανάμεσα σε άλλα, άκρως ενδιαφέροντα κείμενα, συναντάμε και το θεατρικόν μουνόπρωκτον, όπως χαρακτηρίζεται, «Στήλες Άλατος» του Τέου Ρόμβου… ένα κωμειδύλλιον εθνικόν, εράνισμα ελληνικότητας, παράδοσης, κάμπων ιερών και ανίερων τραχανοπλαγιών!

Τρίτο τεύχος (Μάρτιος-Μάιος 2007)

Και αισίως φτάνουμε στο τρίτο και τελευταίο τεύχος του αξεπέραστου αυτού περιοδικού, με τα κείμενά του να αποτελούν αναφορά μέσα στα χρόνια που ακολούθησαν και έρχονται. Τεύχος αθυρόστομο σε όλα τα επίπεδα. Συνέντευξη του Περικλή Κοροβέση και μία τολμηρή κουβέντα του Νίκου Λέκκα με τον ποιητή-ψυχίατρο Σωτήρη Παστάκα (δύο πρώην χρήστες, ένας αλκοολικός κι ένας ηρωινομανής, βάζουν κάτω τις εξαρτήσεις τους κι αναζητούνε δύσκολες αλήθειες πίσω από τα βιώματα). Ένα αποκαλυπτικότατο κείμενο για την αναμορφωτική μέθοδο που εφάρμοσε ο Τσε Γκεβάρα για να περιχαρακώσει έως αφανίσει τους ομοφυλόφιλους της Κούβας μετά την επανάσταση του ιησουίτη Φιντέλ Κάστρο κι ένα τρυφερότατο κείμενο του Φώτη Παπαδόπουλου για τις βασίλισσες της νύχτας, τις τρανσέξουαλ κυρίες μιας αθηναϊκής πρωτοχρονιάς. Και τα βαριά χαρτιά της ύλης: «Ο τελευταίος χορός στην Columbia», με αφορμή μια φωτογράφηση στα ρημαγμένα απομεινάρια της ελληνικής δισκογραφίας των Ηλία Βολιότη-Καπετανάκη και Στράτου Φουντούλη και «Μεγάλες Δίκες στο Heteron ½», η υπόθεση του τεράστιου συνθέτη-άντρα-μάγκα-κύριου Άκη Πάνου, από τα πρακτικά του κακουργιοδικείου της Καβάλας (1998) όπου ο δικηγόρος Λαμπίρης φανερώνει λέξεις-κλειδιά, καταθέσεις και περιστατικά.

Δημοσιεύτηκε στην ομώνυμη στήλη, στο πολιτιστικό ένθετο, «Ηδύφωνο», της ελληνοκυπριακής εφημερίδας, «Η Σημερινή», την Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015, σ. 5.