Βιβλιοστάσεις 4

Αγγελίνα Ρωμανού, «Back Door», εκδόσεις Provocateur, Sandanski, Βουλγαρία / Αθήνα, Ελλάδα, Φθινόπωρο 2018, σ. 80

Πριν αναφερθούμε στο βιβλίο, απαραίτητη είναι η μνεία στο εκδοτικό κίνημα/εγχείρημα «Provocateur». Με έδρα μία μικρή πόλη της Βουλγαρίας (προφανώς για οικονομικούς λόγους) και με ψυχή τον ποιητή, Βασίλη Βασιλειάδη, εμφανίστηκε τους τελευταίους μήνες κόντρα στις εκδοτικές πρακτικές του συρμού. Εκδίδει αποκλειστικά ελληνική ποίηση που συνειδητά απέχει απ’ το επίσημο λογοτεχνικό «τσίρκο» του καιρού μας. Επιλέγει τους ποιητές/ποιήτριες που προτίθεται να εκδώσει και τους το προτείνει. Καμία διαμεσολάβηση δεν υφίσταται παρά μόνο το προσωπικό γούστο του Βασιλειάδη και των συνεργατών του. Κάθε τίτλος τυπώνεται σε 500 αντίτυπα, εκ των οποίων τα 50 αποστέλλονται στο/στη συγγραφέα, 50 παραμένουν στο αρχείο του εκδοτικού, 50 ταχυδρομούνται σε βιβλιοθήκες και πανεπιστήμια και 350 διανέμονται δωρεάν στη λίστα φίλων του «Provocateur». Τα έξοδα καλύπτονται αποκλειστικά από τον εκδοτικό οίκο.

   Ένας από τους πρώτους τίτλους είναι και το «Back Door», της Αγγελίνας Ρωμανού, που είχα την τύχη να μου αποσταλεί. Δεν γνώριζα την ποίηση της Ρωμανού, και ειλικρινά εντυπωσιάστηκα από την τραχύτητα της δύναμής της. Η αποθέωση του άξεστου και η αποκάλυψη μίας αδυσώπητης πραγματικότητας που δεν μπορεί πλέον να κρατήσει τα προσχήματα, να κρυφτεί ή να υποδυθεί μια κάποια «μελωδία της ευτυχίας». Ποίηση ενός πριγκηπικού πεζοδρομίου, έτσι για να υπενθυμίσουμε και τον τίτλο του περιοδικού που φιλοξενείται η στήλη, μας εισάγει σ’ έναν άλλο Δεκέμβρη, μακριά από την υποκριτική υπόδηση ενός καλοβαλμένου εορταστικού μανδύα.

   Ας την ακούσουμε (ακολουθείται η ορθογραφία και η στίξη του πρωτοτύπου): «Μακελεμένος ο Δεκέμβρης. Σούρνεται μες τα στενά. Τα διαολίζει. Τα δέρνει αλύπητα και τα γαμά. Σκουφάτος στο καυλί και στ’ άντερα η άχνη. Δεν υπάρχουν καρύδια εδώ, αγαπητέ. // Τα ’φαγαν οι ιοί των μεταδόσεων. // Στολίζω μπινελίκια τον πυράκανθο. Μπαλάκια κόκκινα με το σωρό. Τσιμπάει ο πούστης, κι ερεθίζομαι. Στο χώμα τρίβεται μια χασισιά. Γουστάρω να μπαίνει ο χιονιάς και να με ρεύεται. Των εχθρών τα φουσάτα κρατούν. // Λυχνάρι. // Σμέρνα. // Και χριστό. // Τα κούμαρα πωλούνται ευτελώς. Στα δυο ματσάκια, δώρο το γλειφομούνι. Πάρτε κυράδες μου ν’ αγιάσετε. Οι άντρες πάνε πρωί για τα χαρτιά. Όταν γυρίσουν, αφήνουν τις εξάρες για καβάτζα. Κανείς δεν ξέρει πότε θα του ’ρθει η ορθή. // Την παίρνουν. Την ρουφούν. Κι έπειτα την φεύγουν. // Κάθε έλατο που συναντώ, του πιάνω το αυτί. Άκου, μικρό μου, λέω. Εσύ κι ο λύκος μου με δώσατε. // Πέντε κρίκοι, μες το Φάληρο. // Τόσο στοιχίζω πλέον ως μωρή. // Α! μη ξεχάσω και το τέλος. Κονιάκ γλυκό και παξιμάδι. Μια τζούρα ζάχαρη // (όχι αυτή που σου ’παιρνε η μάνα σου. βγήκε στο παζάρι πιο ψηλή) // κι από πίσω μια κουβέρτα. Όλη να την μπω. Να την μυρίσω. Να της δώσω γύρα να γίνει γεμιστή. // Οι άγγελοι, το χειμώνα, σας το λέω, σπάζουν τα ρόδια με τον κώλο.», (σσ. 43-44).

   Άτιτλα ποιήματα, τα περισσότερα σε πρόζα, ταράζουν τον αναγνώστη με την ανελέητη, κοφτερή, απροσποίητη χρήση των λέξεων οδηγώντας τη γλώσσα στην αφήγηση ενός άλλου χρονικού του 21^ου αιώνα. Πνεύμα κουβεντιαστό, καθημερινό, σύγχρονο. Η στροφή του βλέμματος σε οτιδήποτε έχουμε ασκηθεί ν’ αποστρεφόμαστε. Επικίνδυνοι στίχοι, γυναικεία ποίηση από την άλλη όχθη, που δεν στερούνται ανθρώπινης κι ειλικρινούς ευαισθησίας. Ο σεξουαλισμός που αναδύει η γραφή της Ρωμανού, συναντά αυτόν της τρομερής Joyce Mansour. Ένας σεξουαλισμός που δεν αποκόπτεται από την υπερπραγματικότητα του βιώματος μήτε συντελείται πίσω από το παραβάν και με τις πόρτες κλειδωμένες. Η Αγγελίνα Ρωμανού μας ανοίγει την «Πίσω Πόρτα» προσκαλώντας μας στο ποιητικό της σύμπαν, χωρίς καμία προειδοποίηση για το τι μπορεί να δει και να αναγνωρίσει εκεί κανείς.

    Κώστας Ρεούσης

Η Αγγελίνα Ρωμανού γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Έχει εκδώσει τα βιβλία: «Orianna Express», εκδ. Πολύχρωμος Πλανήτης (2009), «Ψέμα μου», εκδ. Εκάτη (2011), «Κλεμμένο αντίδωρο», εκδ. Ζάθεον Πυρ (2013), «Κουβέντες του αέρα», εκδ. Όστρια (2015), Λίνα Κ, εκδ. Όστρια (2016), «ΠροσευχΥτάρι κορασίδων», εκδ. Κύμα (2017), «Εις σάρκα μίαν», εκδ. Όστρια (2017). Εργάστηκε ως τακτική υπάλληλος για 26 χρόνια στο Εθνικό Ίδρυμα Αποκατάστασης Αναπήρων. Έχει ασχοληθεί ως ραδιοφωνική παραγωγός επί σειρά ετών σε διάφορους σταθμούς. Έχει διοργανώσει καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, που αφορούν σε διάφορα είδη τέχνης και έχει αρθρογραφήσει σε εφημερίδες και περιοδικά. Επιμελείται εκδόσεις και εκδοτικές σειρές και εισηγείται εργαστήρια δημιουργικής γραφής και αφήγησης παραμυθιών.

Περιοδικό «Το Πεζοδρόμιο», 4ο τχ., Λευκωσία, Δεκέμβριος 2018, σ. 30.